Lubiń - opactwo Benedyktynów

Lubiń      0 Opinie

Opis

Klasztor lubiński został założony w 1070 roku przez mnichów z Belgii, a ufundowany przez Bolesława Śmiałego. Klasztory benedyktyńskie miały wspomóc dzieło chrystianizacji kraju, przez co były wciągane w różne rozgrywki polityczne i często ponosiły bolesne konsekwencje. Z powodu wygnania z kraju Bolesława Śmiałego, budowa ufundowanego przez niego opactwa nie została ukończona, a część klasztoru spalona.

W I połowie XII wieku opactwo benedyktynów zostało ponownie ulokowane w Lubiniu, tym razem przez Bolesława Krzywoustego.
Najpierw wzniesiono niewielki kościół romański p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, który otoczono murem kamiennym z basztami i fosą, co czyniło go jeszcze jedną warownią w XII wiecznej Wielkopolsce. Już w II połowie XII wieku rozbudowano kościół, dostawiwjąc od zachodu masyw wieżowy z lożą na piętrze i kryptą podwieżową.

W XIII wieku wydłużono płytką absydę w prostokątnie zamknięte prezbiterium. Od północy do prezbiterium dobudowano kaplicę grobową, którą wzniesiono prawdopodobnie, aby pochować w niej księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego (zm. w 1231 r.), syna Mieszka III Starego. Inny syn Mieszka - Bolesław (zm. w 1195 r.) spoczywał już w lubińskim kościele, w krypcie podwieżowej.
Budowę klasztoru rozpoczęto w XII wieku - na początku były to kamienne budynki skrzydła wschodniego oraz skrzydło zachodnie, gdzie obok bramy znajdowała się cela opata. XIII wiek przyniósł również zmiany w opactwie - nad kaplicą grobową powstaje kaplica św. Stanisława. Po stromie północnej powstał murowany z cegły refektarz, a od południa do murów klasztornych dobudowano nowy dom dla gości.

W 1383 roku opactwo lubińskie zostało podpalone i splądrowane prawdopodobnie przez zwaśnione rody wielkopolskie. Klasztor odbudowano, uzupełniono od północy i południa nowymi budynkami, a cały teren otoczono nowym murem z bramą wjazdową od strony wsi.
Romański kościół przebudowano w stylu gotyckim w ciągu XV i XVI wieku. Przebudowano również dawną kaplicę grobową na zakrystię.
XVII wiek znowu przynosi zmiany. W kościele powstaje kaplica Różańcowa, a klasztor uzyskuje od wschodu nowe skrzydło. Podczas wojen XVII wiecznych klasztor znów ucierpiał i bardzo powoli podnosił się ze zniszczeń.

Dopiero w XVIII wieku doszło do gruntownej przebudowy kościoła. Wybudowano kaplicę św. Benedykta, przebudowano kaplicę Różańcową, a cały kościół przebudowano, nadając mu wygląd i wystrój barokowy.
Prezbiterium wzbogacono nowym ołtarzem, w którym umieszczono obraz Pawła Trogera i udekorowano rzeźbami Jerzego Urbańskiego. Jerzy Urbański wykonał również piękne stalle oraz rokokowy tron opacki z baldachimem. Gross z Bawarii pokrył całe sklepienie kościoła polichromią o tematyce maryjnej. Z tego okresu pochodzi również rokokowa ambona w kształcie jaskółczego gniazda.
Po prawej stronie nawy znajduje się kaplica Pana Jezusa z barokowym ołtarzem z 1700 roku, sarkofagiem Bernarda z Wąbrzeźna oraz XIII wieczną płytą nagrobną Władysława Laskonogiego.
W prawym ramieniu transeptu umieszczona jest kaplica Matki Boskiej Różańcowej z otoczonym kultem obrazem Matki Boskiej Lubińskiej z XVII wieku. Lewe ramię transeptu stanowi kaplica św. Benedykta z obrazem świętego z 1800 roku.

Rząd pruski w 1834 roku zlikwidował klasztor lubiński, co spowodowało zniszczenie części budynków klasztornych i rozproszenie majątku. W 1923 roku benedyktyni powrócili do Lubinia i rozpoczęli swą działalność.

Podczas II wojny światowej Niemcy w klasztorze zorganizowali obóz przejściowy dla księży. Stąd wywieziono do obozu w Dachau 150 księży. Benedyktyni powrócili do Lubinia 24 stycznia 1945 roku.
W kościele Narodzenia NMP można zobaczyć na ścianie XVI wieczne nagrobki opatów lubińskich.

Kościół ten ma XII wieczne romańskie fundamenty, dolną część wieży i ścianę do wysokości ok. 8 metrów. Z XV i XVI wieku zachowała się zasadnicza część wieży, wyższe partie nawy, prezbiterium, zakrystia oraz szczyt od strony wschodniej. Z XVIII wieku pochodzi kolebkowe sklepienie oraz barokowy wystrój kościoła.

Na zespół opactwa benedyktynów w Lubiniu składają się:
- kościół klasztorny p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny,
- budynki klasztorne,
- kościół parafialny p.w. św. Leonarda,
- folwark,
- szkoła parafialna,
- pastorówka,
- park i ogród,
- cmentarz parafialny,
- figura św. Jana Nepomucena.

Zespół opactwa benedyktynów na mocy Rozporządzenia Prezydenta RP z dn. 9 grudnia 2009 roku został uznany za Pomnik Historii.

Kościół parafialny p.w. św. Leonarda

Kościół zbudowano w połowie XIII wieku dla potrzeb rozległej parafii lubińskiej. Obok kościoła założono cmentarz. W XVI wieku rozbudowano nawę świątyni, a w XVIII wieku dobudowano kruchtę i zakrystię oraz otoczono kościół murem.
Pierwotna kamienna bryła kościoła uznawana jest za jeden z cenniejszych zabytków romańskich w Wielkopolsce. Kościół do dziś służy parafii lubińskiej, którą nadal prowadzą benedyktyni.

Mnisi do dziś zajmują się również ogrodem i do dziś można u nich kupić sadzonki ciekawych roślin.