Mury obronne miasta Kalisza

Kalisz      1 Opinie

Opis

Pierwsza wzmianka o Kaliszu pochodzi z II wieku. Nazwa osady została zapisana przez Klaudiusza Ptolomeusza w jego Geografii. Na rozwój skupiska osad położonych wzdłuż Prosny główny wpływ miało położenie na szlaku handlowym z południa nad Bałtyk. Zwano go szlakiem bursztynowym.

Ok. IX wieku na Zawodziu (dzielnica Kalisza) powstał gród książęcy, który był jednym z ważniejszych ośrodków władzy. Był on otoczony wałem ziemnym o konstrukcji hakowej. Wysokość wałów wynosiła ok. 3,5 m. Obok grodu były osady otwarte, w których rozwijało się rzemiosło i handel.

Losy grodu przez wiele lat były związane z Mieszkiem III Starym, władcą dzielnicy wielkopolskiej. W 1202 roku książę Mieszko III Stary został pochowany w kolegiacie św. Pawła w grodzie na Zawodziu. Po śmierci Mieszka III Kalisz przez ponad 30 lat zmieniał swych władców.

Ok. 1230 roku, na skutek powodzi, Prosna zmieniła koryto przesuwając się na wschód i pozbawiła gród kaliski naturalnej osłony. W 1233 roku Książę śląski Henryk Brodaty wkroczył zbrojnie do Wielkopolski. Zdobył wówczas i zniszczył gród kaliski na Zawodziu.

Jeszcze w tym samym roku zaczęto ponownie wznosić gród, ale w innym miejscu. Nowy Kalisz powstał ok. 1,5 km na północ, okolony ramionami Prosny. W 1257 roku miasto zostało lokowane na prawie średzkim przez Bolesława Pobożnego. Kalisz rozbudowywał się, powstały kościoły, cechy rzemieślnicze, rozwijał się handel.

Ok. roku 1350, za czasów króla Kazimierza Wielkiego, miasto w całości zostało otoczone murowanymi obwarowaniami. Budowę fortyfikacji miejskich zakończono przed rokiem 1361. W czasie potopu szwedzkiego Kalisz mocno ucierpiał. Później przemarsze wojsk szwedzkich, rosyjskich, saskich, bitwy, grabieże oraz epidemie dokonały wyniszczenia miasta.-[PODZIEL]-W XVIII wieku wykonano plan miasta z opisem, z którego wynika, że mury miejskie miały długość 1600 m, wysokie były na 4 - 6 m, o grubości ok. 1,8 m. Niektóre baszty były już mocno uszkodzone.

W murach Kalisza było 15 baszt i 4 bramy. Z Przedmieścia Wrocławskiego wjeżdżało się przez zwodzony most na Prośnie do Bramy Wrocławskiej. Po obu stronach bramy były okrągłe baszty i mur długości 20 metrów, tworzący korytarz, na końcu którego była brama z opuszczaną kratą zamykającą dostęp do miasta. Obok Bramy Wrocławskiej była Baszta Prosto w Młyny, dalej Baszta Wielka zwana Katowską. Tu mur zakręcał pod kątem prostym. Następna baszta była u wylotu ul. Złotej, dalej Baszta Piskorzewska z bramą prowadzącą do brodu na Prośnie, później baszta u wylotu ul. św. Mikołaja, za nią baszta nadwieszona, a za nią baszta otwarta od strony miasta, Baszta Zamkowa i obok niej zamek przylegający do murów. Zamek również posiadał narożną basztę. Obok zamku była Brama Toruńska od strony Przedmieścia Toruńskiego. Za bramą był korytarz zakończony bramą wjazdową z basztami po obu stronach. Następna baszta to Baszta Więzienna lub Dorotka, dalej Baszta Jezuicka, Baszta Łazienna, obok której była również brama. Następna baszta służyła również do odprowadzania ścieków z miasta, i ostatnia Baszta Franciszkańska.

W II połowie XVIII wieku w Kaliszu było 5 mostów prowadzących do miasta: przy klasztorze Bernardynów, przy Bramie Toruńskiej, przy Bramie Wrocławskiej i dwa mosty na Przedmieściu Wrocławskim.

Po pożarze w 1792 roku, na początku XIX wieku, miasto odbudowano i rozbudowano poza mury obronne, które zostały wówczas częściowo rozebrane.

Do dziś z murów miejskich Kalisza ocalała Baszta Dorotka na tyłach kolegiaty oraz niewielkie fragmenty murów. Do niektórych doklejono budynki mieszkalne.