Pustynia Błędowska na Śląsku

Opis

Pustynia Błędowska jest tylko określeniem geograficznym, gdyż pod względem klimatycznym nie spełnia warunków pustynnych, zobaczymy tu jednak krajobraz którego nie spotkamy nigdzie indziej. Teren pustyni mieści się między trzema miejscowościami: Klucze, Chechło i Błędów, który jest dzielnicą Dąbrowy Górniczej.

Na początku XIX wieku pustynia miała około 80 kilometrów kwadratowych a obecnie pozostało jej około 30 metrów kwadratowych powierzchni. Podzielona jest na dwie części, które rozdziela rzeka Biała Przemsza. Północna, mniejsza, część pustyni jest bardziej monotonna i płaska. Piaski niesione siłą wiatru wędrowały po tym terenie i skupiły się głównie w części zachodniej. Natomiast część południowa jest bardziej zróżnicowana pod względem terenu, są tu wydmy i roślinność niskopienna.

Początki Pustyni Błędowskiej sięgają przełomu trzeciorzędu i czwartorzędu, ponad dwa miliony lat temu. Wtedy to głębokie doliny zostały zasypane osadami piaszczysto-żwirowymi. Około 10 tysięcy lat temu ze względu na ocieplenie klimatu tereny te zaczęły porastać roślinnością leśna. Ten stan utrzymywał się do czasów średniowiecza. Na dalsze losy i wygląd tego terenu miała wpływ działalność człowieka.

W XIX wieku w Olkuszu działał ośrodek hutniczo-górniczy który do rozgrzania pieców potrzebował węgla drzewnego. Wyrąb lasów powodował zanikanie cienkiej warstwy gleby i odsłonięcie warstwy piasków.

W latach 50 XX wieku część pustyni zaorano i obsadzono wierzbą Kaspijską. Od tego czasu pustynia coraz bardziej zarasta. Obecnie są prowadzone prace aby zachować krajobraz i klimat tego miejsca.

Pustynia wielokrotnie była terenem poligonu. Już podczas I wojny światowej trenował tu batalion piechoty z Częstochowy. Natomiast podczas II wojny światowej ćwiczyli tu żołnierze Africa Korps i trenowało tu swych żołnierzy Luftwaffe. Wtedy powstał schron w Dąbrówce. W późniejszych latach powstało tu stanowisko dowodzenia w Czubatce i schron obserwacyjny nad rzeką Białą Pszemszą.