Bytów - zamek krzyżacki

Bytów      0 Opinie

Opis

Ziemia bytowska została zakupiona przez zakon krzyżacki w 1329 roku. W 1342 roku Krzyżacy przenieśli swą siedzibę ze Słupska do Bytowa, co spowodowało wzrost znaczenia miasta.

Budowę zamku rozpoczęto dopiero u schyłku XIV wieku, za rządów bytowskiego prokuratora krzyżackiego Jakuba von Reinacha. Wielkim Mistrzem Krzyżackim był wówczas Konrad IV von Wallenrode, a później Konrad V von Jungingen.
Zamek wzniesiono na wzgórzu, otoczonym z dwóch stron rozlewiskami rzeczki Bytowej, co stwarzało naturalne warunki obronne. Budowę nadzorował budowniczy zamku Wielkich Mistrzów Krzyżackich w Malborku, Mikołaj Fellensteyn. Gotycki zamek warowny wymurowano z kamienia i cegły, na planie prostokąta o wymiarach 50 x70 m, z dziedzińcem wewnętrznym. Naroża zamku wzmocniono trzema cylindrycznymi basztami: Młyńską, Polną i Różaną oraz jedną wzniesioną na planie kwadratu - Basztą Prochową. Warownia miała mury o grubości 3 metrów w przyziemiu, umożliwiające stosowanie broni palnej. Całość założenia otoczona była fosą, nad którą przerzucono zwodzony most, prowadzący do jedynej w zamku bramy wjazdowej.
Budowla była bardzo nowoczesna - posiadała nawet kanały dźwiękowe do przekazywania komunikatów na odległość.

Trzykondygnacyjne, północne skrzydło zamku było Domem Zakonnym. Mieściła się tu kaplica, refektarz oraz mieszkanie bytowskiego prokuratora. Na najwyższej kondygnacji umieszczono magazyny.
Przy skrzydle zachodnim wybudowano piętrową kuchnię z magazynem żywności. Niedaleko kuchni wywiercono studnię.
Brama wjazdowa znajdowała się od strony wschodniej.

Budowa zamku rozpoczęta w 1390 roku, zakończyła się dopiero w 1405 roku. Od tej pory bytowski zamek pełnił rolę strażnicy granicznej, był siedzibą administracji krzyżackiej, a jednocześnie zajazdem dla rycerzy podążających do stolicy państwa krzyżackiego w Malborku.

Po wojnie 13-letniej (1454 - 1466) między zakonem krzyżackim a Polską, zakończonej II pokojem toruńskim, ziemia bytowska wraz z Pomorzem Gdańskim przeszła we władanie Polski. Król Polski Kazimierz Jagiellończyk nadał ziemię bytowską księciu pomorskiemu Erykowi II. Bytów miał pozostawać w rękach Gryfitów do śmierci ostatniego potomka z książęcego rodu.
W czasach książąt pomorskich bytowski zamek pełnił funkcję letniej rezydencji książęcej. Z czasem warowny zamek zamieniono w wygodną rezydencję, nie pozbawiając go funkcji obronnych. Ok. 1500 roku zamek otoczono umocnieniami ziemnymi i wzniesiono basteje. W południowym skrzydle wybudowano wygodny, nowoczesny Dom Książęcy. W XVI wieku warownia bytowska była drugą po Szczecinie siedzibą Gryfitów. W 1638 roku, po bezpotomnej śmierci ostatniego Gryfity - Bogusława XIV, ziemia bytowska wraz z zamkiem powróciła do Polski.

W czasie potopu szwedzkiego zamek bytowski spłonął, a szwedzka załoga część warowni wysadziła w powietrze. Przed podpisaniem pokoju w Oliwie między Polską i Szwecją, w 1657 roku Polska podpisała z Prusami Książęcymi dwa traktaty, zwane traktatami welawsko-bydgoskimi, na mocy których elektor brandenburski uzyskał m.in. ziemię bytowską.

Po częściowej odbudowie zamek wielokrotnie zmieniał funkcje, co wiązało się z przebudową zamku. Mieścił się tu sąd, urząd podatkowy oraz więzienie.
Bytów do końca II wojny światowej pozostawał w rękach niemieckich, a zamek ulegał systematycznej degradacji. W latach 30. XX wieku władze niemieckie przeznaczyły zamek na ośrodek szkoleniowy dla młodzieży. Rozpoczęte prace remontowe przerwała II wojna światowa.

Po wojnie Bytów znalazł się znowu w granicach Polski, ale zamek uszkodzony podczas wojny popadał w coraz większą ruinę.

Ostatnia odbudowa i remont warowni odbyły się w latach 1969 - 1990.
Po odbudowie, w skrzydle wschodnim umieszczono bibliotekę, skrzydło północne, które było Domem Zakonnym, zajęło Muzeum Zachodnio-Kaszubskie, natomiast w skrzydle południowym, w dawnym Domu Książęcym, znajduje się hotel i restauracja Zamek.
W zamku bytowskim mieści się również siedziba Zarządu Kompleksu Zamkowego, siedziba Kaszubsko-Pomorskiego Bractwa Rycerzy Zamku Bytowskiego oraz Bytowski Ośrodek Informacji Turystycznej.

Na dziedzińcu zamkowym często odbywają się koncerty, a przy murach zamkowych turnieje rycerskie.
Muzeum Zachodnio-Kaszubskie posiada bogate zbiory etnograficzne, ciekawe konstrukcje dawnych rzemieślników oraz liczne wystawy stałe i czasowe.

Muzeum w sezonie (1 maja - 31 sierpnia) czynne jest w godzinach 10 - 18, z wyjątkiem poniedziałków kiedy dostępna jest tylko część ekspozycji, w godz. 10 - 16. Poza sezonem muzeum czynne jest w godz. 10 - 16, a w poniedziałki nieczynne.
Muzeum tel. (59) 822 26 23
Informacja turystyczna tel. (59) 822 55 96, e-mail: boit@epf.pl