Latarnia morska Stilo

Opis

Oddalona jest od brzegu morskiego ok. 900 m, a od osady Osetnik ok. 1 km. Do latarni można dostać się jedynie pieszo przez sosnowy las od Osetnika lub od plaży.

Niegdyś w miejscu obecnej latarni znajdowała się drewniana stawa nawigacyjna w kształcie ośmiobocznego ściętego ostrosłupa, pomalowana w białe i czerwone pasy. Światło stawy było zbyt słabe, aby zapewnić bezpieczeństwo żeglugi w miejscu, gdzie występują liczne mielizny.

Na początku XX wieku władze pruskie podjęły decyzję o budowie w tym miejscu Latarni Morskiej, która przyjęła nazwę od pobliskiej osady.

Latarnię Morską Stilo zaprojektował konstruktor budowli morskich Walter Körte ze Złotowa. Firma Nordische Elektrizitäts und Stahlwerke A.G. z obecnej dzielnicy Gdańska - Młyniska, przystąpiła do budowy Latarni Morskiej. Ustabilizowano piaszczysty grunt, wylano betonowy fundament i zbudowano granitowy cokół. Elementy konstrukcji latarni przypłynęły z Gdańska drogą morską i wieża montowana była na miejscu. Były to stalowe płyty o grubości 2 cm i wysokości 95 cm. Elementy te skręcono śrubami i uszczelniono ołowiem. Wewnątrz wieżę wyłożono grubym korkiem i pomalowano. Zewnętrzną stronę wieży pomalowano w trzy pasy - na dole czarny, wyżej biały, na górze czerwony.

Latarnia Morska Stilo jest szesnastokątną wieżą, zwężającą się ku górze. Przekątna podstawy wieży wynosi 7,3 m, natomiast pod laterną tylko 3,9 m. Wysokość latarni od podstawy do światła wynosi 34 m. Latarnia przykryta została stożkowym daszkiem, a poniżej laterny umieszczono dwie galerie.

Ponad 10 kondygnacją umieszczono laternę wykonaną rzez firmę Julius Pintsch z Berlina. Wewnątrz przeszklonego pomieszczenia zamontowano stół obrotowy z urządzeniem optycznym o średnicy 1150 mm, wykonanym przez Wilhelma Waule z Goslar. Urządzeniem świetlnym była lampa łukowa prądu stałego 110 V, umieszczona 75 m n.p.m.

U podnóża wydmy zbudowano maszynownię, magazyn i budynek mieszkalny.
Oprócz latarni morskiej zbudowano również urządzenie akustyczne, tzw. buczek mgielny, usytuowany przy plaży, na wprost Latarni Morskiej.

W 1906 roku Latarnię Morską Stilo i akustyczne urządzenie ostrzegawcze włączono do systemu oznakowania nawigacyjnego.

W 1926 roku zmodernizowano urządzenie świetlne i maszynownię. Dotychczasową lampę łukową wymieniono na żarówkę o mocy 2000 W, a także zainstalowano rezerwowe źródło światła zasilane gazem.
W 1937 roku na wzgórzu obok latarni zbudowano nową maszynownię.

Podczas II wojny światowej latarnia nie doznała większych uszkodzeń. Jedynie została ostrzelana z broni pokładowej jakiegoś samolotu, który zniszczył dwie szyby laterny i uszkodził urządzenie optyczne. W kwietniu 1946 roku Latarnia Morska Stilo znów świeciła, wskazując drogę statkom.

W 1975 roku wymieniono w laternie stół obrotowy i zainstalowano aparaturą świetlną firmy AGA. Dotychczasowe urządzenie optyczne przeniesiono do Muzeum Latarnictwa w Rozewiu.

Od 1982 roku źródłem światła są lampy halogenowe o mocy snopu światła 360 W/12 V, zasilane z sieci publicznej. Latarnia posiada również agregat prądotwórczy, wykorzystywany podczas przerw w dostawie prądu. Wyposażona jest także w 6 akumulatorów po 100 Ah każdy, będących dodatkowym zabezpieczeniem.

Obecnie nominalny zasięg światła wynosi 23,5 mili morskiej. Jest to światło błyskowe w okresie 12-sekundowym: błysk 0,3 s, przerwa 2,2 s, błysk 0,3 s, przerwa 2,2 s, błysk 0,3 s, przerwa 6,7 s.

W 1950 roku zbudowano w lesie, ok. 100 metrów od brzegu, nową, ceglaną wieżę buczka mgłowego, a starą, metalową konstrukcję przewieziono do Jastarni, gdzie do dziś służy jako wieża Latarni Morskiej. Stary nautofon (buczek mgłowy) zbudowany został zbyt blisko morza, a cofający się brzeg spowodował, że fale morskie podczas sztormu rozbijały się o wieżę, grożąc uszkodzeniem urządzenia. Betonową podstawę starego buczka z betonowymi, kręconymi schodkami, można do dziś zobaczyć na plaży w okolicy latarni. W latach 80. XX wieku wyłączono sygnał dźwiękowy z systemu nawigacyjnego, ponieważ wszystkie kutry wyposażone zostały w system nawigacji satelitarnej GPS. Zdemontowano wówczas urządzenia zainstalowane na wieży, a sama wieża powoli zamienia się w ruinę.

1 czerwca 1992 roku Latarnia Morska Stilo została udostępniona do zwiedzania. Można ją odwiedzać w miesiącach letnich, od 1 czerwca do 31 sierpnia, w godz. 10.00 - 18.00.

Z galerii widokowej latarni można podziwiać Bałtyk, lasy nadmorskie, Jezioro Sarbsko, ruchome wydmy paraboliczne, zwane tu Worami Wełny, widać z latarni ruiny ceglanego buczka mgłowego, a przy dobrej widoczności również maszty wraku duńskiego statku West Star, który zatonął tu podczas sztormu w 1970 roku.