Puszcza Zielona

Opis

Puszcza Zielona leży w dorzeczu środkowej Narwi, pomiędzy rzekami: Pisa, Narew i Orzyc. Puszcza Zielona jest częścią Puszczy Kurpiowskiej, a nazwę swą wzięła od ludu który ją zamieszkiwał.

Za czasów Piastów puszcza graniczyła z państwem Pruskim. Ziemie na terenie puszczy były nieurodzajne więc nie przyciągały osadników. Na początku przybywali tu okoliczni myśliwi, bartnicy i ludzie trudniący się rybołówstwem. Dopiero w XIV wieku puszczą zainteresowali się książęta mazowieccy, którzy wykorzystywali te tereny do polowań.

Pierwsi osadnicy pojawili się w XVI wieku, a to za przyczyną zmian politycznych w kraju. W 1526 roku Księstwo Mazowieckie przyłączyło się do Korony, został podpisany hołd pruski i zawarta unia z Litwą. Spowodowało to, że teren puszczy stał się bezpieczniejszy i było mniejsze prawdopodobieństwo najazdów z północy.

Osadnictwem na tereni puszczy byli zainteresowani starostowie królewscy w Ostrołęce, Łomży i Przasnyszu, którzy nadawali ziemię przybyłym. Osadnicy dostawali gwarancję wolności osobistej, co zachęcało do osiedlenia się na tych terenach poddanych którzy zbiegli z folwarków szlacheckich.

Do XVII wieku gospodarka w Puszczy Zielonej była gospodarką ekspluatacyjną. Osadnicy zajmowali się rybołówstwem, myślistwem i bartnictwem. Ci ostatni mieli szczególne uprzywilejowania, posiadali własną organizację rządzącą się prawem bartnym. Prawa te zostały spisane i zatwierdzone przez Zygmunta III Wazę w 1930 roku.

Ludność kurpiowska zamieszkująca Puszczę Zieloną kilkakrotnie brała udział w walkach narodowych, jednak po powstaniu styczniowym odebrano im broń i zakazano polowań. Zaczął się czas rabunkowej ekspluatacji puszczy. Upadło bartnictwo, a tereny puszczy były zbyt jałowe aby osadnicy mogli się utrzymać. To spowodowało emigrację i opustoszenie puszczy.

Podczas obu wojen światowych, ze względu na strategiczne położenie puszczy, rozegrało się tu wiele starć zbrojnych. A podczas okupacji hitlerowskiej zamierzano utworzyć na terenie puszczy państwo kurpiów. Co ostatecznie skończyło się niepowodzeniem.

Obecnie Puszcza Zielona jest ostoją lasów sosnowych z domieszką świerku, dębu, brzozy i olsy. Dzisiejsza powierzchnia puszczy to około 1570 kilometrów kwadratowych, na których zamieszkuje około 53 tysięcy ludzi. Ludność ta, ze względu na naturalną barierę jaką jest rozległy teren puszczy, zachowała swą odrębność kulturową.

Obecnie na terenie Puszczy Zielonej mieści się pięć rezerwatów:

1.Rezerwat „Czarnia” - celem ochrony jest zachowanie fragmentu boru świeżego naturalnego pochodzenia.
2.Rezerwat „Kanistan” - celem ochrony jest kompleks olsów i bogata szata roślinna w której spotkamy wiele gatunków chronionych.
3.Ciemny kąt – na terenie rezerwatu są dynamiczne ekosystemy i naturalne drzewostany.
4.Łokieć – celem ochrony są torfowiska niskie i wysokie.
5.Rezerwat „Olsy Płoszyckie” - celem ochrony są dobrze zachowane kompleksy olsów.