Ojcowski Park Narodowy

Opis

Ojcowski Park Narodowy został utworzony w 1956 roku. Powierzchnia parku wynosi 2146 ha, z czego 1529 ha zajmują tereny leśne. Otulina parku zajmuje powierzchnię 6777 ha.

Na terenie parku przeważają wapienie górnojurajskie, które w okolicach Ojcowa osiągają miąższość (głębokość) dochodzącą do 200 m. W tak "grubych" skałach, w okresie plioceńskim potoki wyżłobiły głębokie doliny o charakterze krasowym. Głębokość tych jarów dochodzi do ok. 100 m.

Na zboczach dolin zachowały się terasy skalne, które świadczą o kolejnych etapach rozwoju sieci rzecznych. Terasy te leżą na wysokości od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów ponad obecnym poziomem Doliny Prądnika i Doliny Sąspowskiej.

Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego występuje niewielka liczba stałych potoków. Oprócz dwóch głównych strumieni - Prądnika i Sąspówki - występują tu suche doliny, tzw. wąwozy. W parku istnieje kilkanaście wąwozów krasowych, których odcinki ujściowe kończą się skalnymi bramami.
Klasycznym przykładem skalnej bramy jest Krakowska Brama u wylotu Wąwozu Za Krakowską Bramą, który powstał z połączenia Wąwozu Ciasne Skałki i Wąwozu Skałbania. Bramy skalne zbudowane są z odpornego na wietrzenie wapienia skalistego.

Ojcowski Park Narodowy charakteryzuje się również samotnymi formami skalnymi, umieszczonymi nie w dolinach czy wąwozach, lecz na terasach skalnych i wierzchowinie. Te formy skalne składają się z wapienia skalistego i podobnie jak skalne bramy - odpornego na wietrzenie i wypłukiwanie. Do tego typu form skalnych należy "Maczuga Herkulesa", "Igła Deotymy". "Biała Ręka" i inne.

Zbocza dolin są strome, często pionowe, a niekiedy występują również przewieszone ściany skalne.

Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego występuje bardzo duża liczba jaskiń - opisanych jest już ok. 400. powstawanie jaskiń związane jest z procesem krasowym, który polega na rozpuszczaniu wapienia w wodzie. Największe jaskinie na terenie parku, to dostępne do zwiedzania: Jaskinia Łokietka o długości 270 m i Jaskinia Ciemna o długości 150 m, a także niedostępne dla turystów: Jaskinia Zbójecka, Koziarnia, Sąspowska, Krakowska, czy Biała. W bliskim sąsiedztwie Ojcowskiego Parku Narodowego znajduje się największa jaskinia Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej - Jaskinia Wierzchowska Góra o długości ok. 1000 m.

Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego występuje 17 gatunków nietoperzy, które zimują w jaskiniach. Dlatego też to właśnie nietoperz znalazł się na logo parku. Ze ssaków występuje tu: sarna, zając szarak, dzik europejski, lis rudy, kuna leśna, tchórz zwyczajny, gronostaj, bóbr europejski, borsuk, orzesznica oraz piżmak. Na terenie parku stwierdzono występowanie ok. 120 gatunków ptaków, w tym 94 lęgowe. Łącznie w Ojcowskim Parku Narodowym występuje 218 gatunków zwierząt prawnie chronionych.

Bogactwo roślin to ok. 1000 gatunków roślin naczyniowych, ponad 230 gatunków mchów i wątrobowców, 1200 odmian grzybów oraz 200 rodzajów porostów. Na skałach rosną murawy kserotermiczne, a wilgotne skały porastają glony, wśród których występuje reliktowy gatunek wodolubka. Na terenie parku występują 84 gatunki roślin prawnie chronionych.

Ojcowski Park Narodowy posiada na swym terenie kilka zabytkowych obiektów kultury materialnej.

Jest tu XIV-wieczny zamek królewski w Ojcowie, który od lat 20. XIX wieku pozostaje w ruinie.

Z podobnego okresu pochodzi zamek królewski w Pieskowej Skale, przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym.

Między Ojcowem i Pieskową Skałą, w Grodzisku, na skalnym cyplu wznosi się tzw. Pustelnia błogosławionej Salomei, zbudowana w XVII wieku, na miejscu XIII-wiecznego klasztoru sióstr klarysek. Zespół pustelni składa się z barokowego kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, domków modlitewnych, pustelni i obelisku św. Klary z zegarem cieniowym oraz obelisku stojącego na grzbiecie słonia.

W Ojcowie, nad wodami Prądnika, stoi drewniana Kaplica "Na Wodzie" pw. św. Józefa Robotnika. Wzniesiona została w 1901 roku w stylu alpejsko-zakopiańskim.

W Ojcowskim Parku Narodowym wytyczono 23 km szlaków turystycznych, jest więc gdzie spacerować. Turyści, którzy czują niedosyt wrażeń, mogą również odwiedzić Muzeum Przyrodnicze Ojcowskiego Parku Narodowego im. prof. Władysława Szafera w Ojcowie, mieszczące się w hotelu "Pod Łokietkiem".

Spacerując po parku warto zwrócić uwagę, że wierzchowiny skalne i terasy są doskonałymi punktami widokowymi, skąd rozpościerają się piękne panoramy, a zbocza dolin porośnięte mieszanym lasem zachwycają różnorodnością barw.