Inowłódz - romański kościół św. Idziego

Opis

Kościół pw. św. Idziego w Inowłodzu został wzniesiony w stylu romańskim w roku 1082 lub w I połowie XII wieku. Równocześnie z kościołem powstał klasztor Benedyktynek. Klasztor został zburzony w 1241 roku podczas najazdu tatarskiego.

Kościół zbudowano z bloczków piaskowca o żelazistym zabarwieniu. Wzniesiono go jako świątynię jednonawową, na planie prostokąta z półokrągłą absydą od wschodu i okrągłą wieżą od strony zachodniej. Świątynia o grubych murach i małych, romańskich oknach niejednokrotnie była atakowana i nie raz udowodniła swój obronny charakter.
Kiedy w 1520 roku wzniesiono w Inowłodzu nowy, duży kościół pw. św. Michała Archanioła, kościółek św. Idziego przestał być kościołem parafialnym, co spowodowało jego powolny upadek. Aby ratować znaczenie kościoła, w 1790 roku z kapliczki w Giełzowie przeniesiono do niego słynący łaskami, cudowny obraz Matki Boskiej Bolesnej.
Jednak już w 1793 roku świątynia została ograbiona przez żołnierzy pruskich, a ich władze zamieniły kościół na magazyn zbożowy.
Na początku XX wieku kościółek był bardzo zniszczony i pozbawiony dachu. Za czasów cara Mikołaja II rozpoczęto odbudowę zabytkowej świątyni, ale wybuch I wojny światowej spowodował dalsze zniszczenia. Wystrzał artyleryjski zniszczył prezbiterium i południową ścianę budowli.

W latach 1924 -1926, na zlecenie prezydenta Polski Stanisława Wojciechowskiego, rozpoczęto prace rekonstrukcyjne, jednak zabrakło środków na ich dokończenie.
W 1936 roku, pod patronatem prezydenta RP Ignacego Mościckiego, kościół przebudowano według projektu Wilhelma Henneberga, nie zważając na dawny, historyczny wygląd świątyni. Miał to być reprezentacyjny kościół przy prezydenckiej rezydencji w Spale.

Podniesiono wówczas wieżę o jedną kondygnację. W nawie, od zachodniej strony, na miejscu otwartej empory wybudowano galerię arkadową z dwoma oknami, podzielonymi na trzy części kolumienkami. Kościół zamiast sklepienia posiada sufit belkowy. Zarówno korpus kościoła, jak również okrągła wieża, zostały przykryte ceramicznym dachem. Obecnie Kościół św. Idziego jest częściowo zabytkiem romańskim, a częściowo zabytkiem budownictwa okresu dwudziestolecia międzywojennego.
W październiku 1938 roku ukończono wszystkie prace związane z odbudową i 1 listopada 1938 roku kościółek został ponownie poświęcony. W uroczystości tej wzięła udział para prezydencka oraz Maksymilian Kolbe.
Podczas II wojny światowej świątynia nie poniosła większego uszczerbku.

Obecnie jest filią kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła. Od 1 czerwca do końca września odprawiane są tu nabożeństwa o godz. 17.00. 1 września obchodzony jest dzień patrona świątyni, a 1 listopada odprawiana jest msza święta z okazji Wszystkich Świętych, ponieważ kościółek otacza czynny cmentarz.
Wyposażenie kościółka jest bardzo skromne. W absydzie, która stanowi prezbiterium, znajduje się ołtarz z XV wiecznym, gotyckim krucyfiksem. W nawie ustawiono kilka ławek dla wiernych.
Zabytek można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu się z kościelnym, tel. 044 710 18 39.