Gród kultury łużyckiej w Biskupinie

Opis

Gród w Biskupinie został odkryty w 1933 roku przez nauczyciela z Biskupina Walentego Szwejcera. Napotkał on wystające na brzegu jeziora pale, które wydały mu się warte uwagi. Początkowo nikt się nie zainteresował znaleziskiem, lecz przed wojną rozpoczęto prace archeologiczne pod okiem Jerzego Kostrzewskiego i Zdzisława Rajewskiego. Prace były kontynuowane po wojnie, a w 1950 roku uznano teren za muzeum. Obecnie jest to rezerwat archeologiczny, chętnie odwiedzany przez turystów.

Najstarsze ślady pochodzą sprzed 10 tysięcy lat p. n. e. Osada była zbudowana na podmokłej torfowej wyspie (obecnie półwysep) na jeziorze Biskupińskim. Była to niewielka osada otoczona drewniano-ziemnym wałem obronnym. Do wyspy prowadził drewniany most.

Wał wokół grodu zbudowany był ze skrzyń drewnianych wypełnionych gliną i piaskiem. Skrzynie były oblepione gliną, co miało utrudnić podpalenie przez wrogów. Ponadto wokół osady były powbijane ukośnie bale które pełniły funkcje nie tylko obronne ale też zabezpieczały przed niszczącym wpływem wód jeziora na wyspę.

Brama wjazdowa była opatrzona wieżą strażniczą. Po wejściu do osady widzimy niewielki plac, który najprawdopodobniej służył jako miejsce zebrań i targów. Wewnątrz wałów biegła naokoło osady ulica licząca około 400 metrów, a cała osada była poprzecinana dwunastoma równoległymi ulicami. Ulice były wyłożone drewnianymi belkami ze względu na podmokły teren. Pomiędzy ulicami stało około stu domków. Wszystkie domy były takiej samej wielkości, miały wspólne ściany, a dachy najprawdopodobniej kryte były trzciną. Chaty dzieliły się na dwie izby, mniejszą i większą. W centralnym punkcie większego pomieszczenia znajdowało się palenisko, a rodzina mieściła się w nim na wspólnym posłaniu. Mniejsza izba była przeznaczona dla zwierząt domowych.

W grodzie mieszkało około 600 do 1000 ludzi. Mieszkańcy Biskupina trudnili się przede wszystkim uprawą roli, hodowlą, myślistwem czy rzemiosłem takim jak tkactwo, garncarstwo czy odlewy z brązu. Pola uprawiano od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Obsiewane były pszenicą, jęczmieniem i prosem. Osadnicy hodowali też rośliny strączkowe, len i rzepę. Myśliwi polowali na dziką zwierzynę która dostarczała im mięso, skóry, a z poroży robili narzędzia. Po znaleziskach z regionu Włoch czy Niemiec, można stwierdzić, że ówcześni mieszkańcy parali się również handlem .

Osada w Biskupinie upadła najprawdopodobniej w 500 r. p.n.e. Później funkcjonował tu w VII – XI wieku niewielki gród plemienny.

Obecnie zrekonstruowano tylko część osiedla, pomost, wały i wieżę bramną. Gród Biskupiński można odwiedzać przez cały rok.