Stawy Milickie

Opis

Dawno temu miejscowa ludność zajmowała się kopaniem rud darniowych i wytopem żelaza. Do dziś niektóre miejscowości w okolicy noszą nazwy: Ruda Sułowska, Ruda Żmigrodzka czy Ruda Milicka. Podczas wydobywania rud darniowych powstawały duże wyrobiska, w których zbierała się woda.
Kiedy w XII wieku w pobliskim Lubiążu osadzony został zakon cystersów, zakonnicy zauważyli, że wystarczy niektóre wyrobiska połączyć kanałami, doprowadzić wodę z Baryczy oraz niektórych jej dopływów i można hodować karpie.

Pierwsze stawy rybne powstały już w XIII wieku. Do zakładania pierwszych stawów cystersi wykorzystywali więzionych w Lubiążu jeńców tatarskich. Dzięki częstym postom cystersi rozpowszechnili spożywanie ryb, a więc i zapotrzebowanie na nie. Nauczyli również okolicznych mieszkańców hodowli karpia. Kiedy w stawach był dostatek ryb, wówczas pojawiły się znaczne ilości ptactwa wodno-błotnego. Mając doskonałe warunki bytowania, ptactwa przybywało. W ten sposób cystersi sprawili, że na podmokłych terenach Doliny Baryczy nastąpiły trwałe zmiany kulturowo-przyrodnicze.

Z upływem wieków - stawów przybywało. Obecnie na zespół Stawów Milickich składa się kilka kompleksów stawów, m.in.: Potasznia, Krośnice, Radziądz, Stawno, Ruda Sułowska czy Jamnik. Każda z tych grup jezior to kilkanaście lub kilkadziesiąt stawów rozdzielonych groblami. Na powierzchni 77 km kwadratowych znajduje się ponad 280 większych i mniejszych stawów, których głębokość nie przekracza 2,5 metra.

Bogactwo przyrody sprawiło, że Dolinę Baryczy objęto ochroną prawną, tworząc Park Krajobrazowy Doliny Baryczy, na terenie którego w 1963 roku utworzono ornitologiczny Rezerwat Przyrody Stawy Milickie. Rezerwat ten jest najcenniejszym rezerwatem parku krajobrazowego. Składa się on z pięciu niezależnych kompleksów stawów:
- Stawy Milickie - kompleks Stawno,
- Stawy Milickie - kompleks Ruda Sułowska,
- Stawy Milickie - kompleks Jamnik,
- Stawy Milickie - kompleks Radziądz,
- Stawy Milickie - kompleks Potasznia.

Na terenie rezerwatu gniazduje ok. 120 gatunków ptaków, a ok. 50 gatunków pojawia się tu w trakcie przelotów. Z ptaków występujących na Stawach Milickich warto wymienić najrzadsze: czapla purpurowa, bąk, bocian czarny, perkoz rdzawoszyi, zausznik, żuraw, orzeł bielik, czy zagrożona wyginięciem podgorzałka. Stawy Milickie łączą oznakowane szlaki turystyczne oraz ścieżki dydaktyczne. Są zorganizowane platformy i wieże widokowe, skąd można obserwować ptaki.

W 1995 roku rezerwat Stawy Milickie został wpisany na listę terenów chronionych w ramach konwencji ramsarskiej. Jest to międzynarodowe porozumienie, którego celem jest utrzymanie w nienaruszonym stanie obszarów określanych jako wodno-błotne.
W 2000 roku rezerwat Stawy Milickie został objęty programem Living Lakes, jako jeden z unikalnych obszarów wodnych na świecie, obok jeziora Bajkał, Balatonu, czy Morza Martwego.

Na terenie Stawów Milickich działa Państwowy Zakład Budżetowy Stawy Milickie, w skład którego wchodzi pięć zakładów rybackich, działających na terenie milickich akwenów.
Ponieważ okolice Milicza są potentatem w hodowli karpia w Polsce, od 2007 roku w Miliczu organizowane jest Święto Karpia Milickiego, w ramach obchodzonych od 2000 roku Dni Doliny Baryczy. Gotowany jest wówczas wielki kocioł polewki rybnej z Doliny Baryczy, którą częstowani są wszyscy chętni uczestnicy imprezy. Dni Doliny Baryczy - Święto Karpia Milickiego organizowane są we wrześniu, w zabytkowym parku angielskim przy pałacu Maltzanów, na tle ruin średniowiecznego piastowskiego zamku książąt oleśnickich. Jest to plenerowa impreza rodzinna, połączona z koncertami, sprzedażą wyrobów rybnych, promująca Dolinę Baryczy.

Dolina Baryczy jest miejscem, gdzie nie można się nudzić. Samo położenie akwenów oraz ich ilość sprawia niesamowite wrażenie. Możliwość obserwacji ptaków jest nie lada gratką dla miłośników ptaków i ornitologów. Stawy Milickie otoczone są starym lasem, w którym można spotkać drzewa o pomnikowych rozmiarach. Lasy te mają bogate runo leśne, co przyciąga grzybiarzy. W okolicy nie ma kurortów, ale są gościnni gospodarze prowadzący gospodarstwa agroturystyczne.