Kamienna Trójca Święta w Bystrzycy Kłodzkiej

Opis

Nawracaniem na wiarę rzymsko-katolicką zajmowali się przede wszystkim jezuici. Oni to, wędrując od wioski do wioski, wszędzie wygłaszali kazania, co owocowało licznymi nawróceniami. Tych papieskich wysłanników miała wspierać sztuka, głównie rzeźby. Były to wielkie kompozycje opowiadające o życiu świętych i o zwycięstwie nad protestantyzmem.

Jedna z piękniejszych rzeźb stanęła w 1736 roku na rynku w Bystrzycy Kłodzkiej obok ratusza, w miejscu, gdzie wcześniej znajdował się miejski pręgierz. Fundatorem gigantycznej rzeźby był Kasper Rudolf Kleinwachter - radca i podskarbi bystrzycki, autorem natomiast Anton Jörg, który wcześniej tworzył w cysterskim klasztorze w Kamieńcu Ząbkowickim.

Jörg przedstawił w piaskowcu najbardziej zwalczane przez reformację dogmaty: Niepokalane Poczęcie i udział Marii w dziele Zbawienia.

Rzeźba na planie trójbocznego filara, posiadająca trzy kondygnacje, miała nawiązywać do symbolu Trójcy Świętej. Na samej górze Bóg Ojciec pośród chmur błogosławi prawą ręką, a lewą, w której trzyma berło, opiera na kuli ziemskiej. Obok umieszczony jest Baranek Eucharystyczny - symbol Chrystusa, a poniżej gołębica - symbol Ducha Świętego.
W samym centrum monumentu stoi na kuli ziemskiej z półksiężycem Maria Immaculata (Niepokalana), a przy niej rodzice - pogrążona w lekturze św. Anna i św. Joachim z ofiarnymi gołębicami oraz opiekun Marii - św. Józef.
Poniżej Marii, uzbrojony w ognisty miecz i złotą tarczę Archanioł Gabriel depcze szatana.

Koncepcja przedstawienia kompozycji rzeźbiarskiej pochodzi z 12 rozdziału Apokalipsy, o czym świadczy wykuta oryginalna inskrypcja na pomniku. Przedstawienie Boga Ojca z Barankiem Apokaliptycznym akcentuje walkę kościoła z szatanem. Uosobieniem tej walki, czyli zmaganiem z reformacją, jest przezwyciężająca zło Maria oraz Archanioł pokonujący smoka.

Pomnik otoczony jest kamienną balustradą, na której stoją naturalnej wielkości figury świętych. Jest to św. Florian gaszący płonący dom, św. Jan Nepomucen trzymający złotą kłódkę - symbol tajemnicy spowiedzi oraz św. Franciszek Ksawery, który na Ziemi Kłodzkiej czczony był jako patron chroniący od dżumy i cholery. Św. Franciszek Ksawery, kiedy został jezuitą, udał się na misję na Daleki Wschód, gdzie nawrócił miliony pogan i ponoć sam ochrzcił ponad 200 tysięcy ludzi. Na bystrzyckim pomniku św. Franciszek Ksawery stoi w jezuickim stroju z pielgrzymimi muszlami.

Barokowa kolumna Trójcy Świętej była wyrazem zwycięstwa nad protestantyzmem, a święci, których figury umieszczono na balustradzie, mieli chronić miasto od pożarów i zarazy, która w tym czasie dziesiątkowała okoliczną ludność.

Kamienna rzeźba była kilkakrotnie konserwowana. W 1855 roku dokonał tego Aleksy Ziliach, w latach 1900 - 1902 konserwacji podjął się Eisenberg ze Strzelina, a w ostatnich latach konserwację zabytku przeprowadził Karl Heinz-Ludwig. Dziś tę piękną kompozycję rzeźbiarską można podziwiać w pełnej krasie.