Wieża widokowa na Wielkiej Sowie

Pieszyce      0 Opinie

Opis

Początki turystyki w Sudetach to I połowa XIX wieku. Zaczęły wówczas powstawać główne miejscowości turystyczne, a także rozpoczęto wytyczać górskie szlaki turystyczne. Najintensywniejszy rozwój turystyki nastąpił pod koniec XIX wieku. Duża ilość turystów zachęcała do budowy turystycznych schronisk górskich, które w większości stoją do dziś w tych samych miejscach. Nagrodą za trud wspinaczki zawsze były piękne widoki. W przepadkach, gdy szczyty górskie porastały drzewa, budowano wieże widokowe, które pozwalały oglądać okolice z poziomu ponad wysokimi drzewami.

Najwyższym szczytem pasma Gór Sowich, leżących w środkowej części Sudetów, jest Wielka Sowa o wysokości 1015 m n.p.m. Szczyt góry stanowi niewielka polana, otoczona wysokimi świerkami. Nic więc dziwnego, że właśnie na Wielkiej Sowie zbudowano wieżę widokową.

Pierwsza wieża stanęła na wierzchołku góry w lipcu 1886 roku. Inicjatorem budowy wieży na Wielkiej Sowie był dr Winkler, działacz dzierżoniowskiego Towarzystwa Sowiogórskiego.
Była to drewniana wieża o wysokości 20 m, zbudowana na kamiennej podstawie, z czterema pomostami na różnych poziomach. U jej stóp, w drewnianym schronie zorganizowano bufet.
Wieża przetrwała do 1904 roku, kiedy to 24 maja pod dwoma turystami zapadły się drewniane schody. Turyści spadli na niższą platformę, odnosząc niewielkie urazy, ale tego samego dnia wieża została zamknięta dla turystów, a kilka miesięcy później rozebrano ją.

Natychmiast postanowiono zbudować nową wieżę widokową. Początkowo miała to być wieża drewniana, ale sekretarz Rady Miejskiej w Dzierżoniowie, prezes Zrzeszenia Towarzystw Gór Sowich - Richard Tamm przeforsował budowę trwałej wieży.

Na przełomie XIX i XX wieku wznoszono wieże, mające wyrażać niemiecką dumę narodową i sławiące kanclerza Ottona von Bismarcka, który zjednoczył Niemcy. W latach 1869 – 1934 w społeczeństwie niemieckim na całym świecie powstało ok. 240 takich wież. Na terenie obecnej Polski zbudowano ich ok. 40, z czego do dziś przetrwało w różnym stanie 17 obiektów. Wieże Bismarcka budowano jako kolumny ogniowe bez platform widokowych, jako wieże widokowe bez możliwości rozpalania ognia, a często były to wieże widokowe z misami ogniowymi. Na tych wieżach kilka razy w roku rozpalany był ogień ku czci „żelaznego kanclerza”. Ogień rozpalano w rocznicę urodzin i śmierci Bismarcka, lecz także w inne święta.

Jedną z wież Bismarcka miała być również wieża widokowa na Wielkiej Sowie.
Wieżę zaprojektował architekt-murarz Henning z Walimia.
Lokalizację nowego obiektu przesunięto ok. 30 m w kierunku północnym, w stosunku do miejsca, gdzie stała drewniana wieża. Otrzymano zgodę właściciela terenu – hrabiego Ernesta Juliusa von Seidlitz-Sandreckiego z Bielawy.
1 lipca 1905 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę wieży Bismarcka. Prace budowlane powierzono firmie Bastänier und George z Lipska, która specjalizowała się w budowie wysokich obiektów.
Oficjalne, uroczyste otwarcie wieży Bismarcka na Wielkiej Sowie odbyło się 24 maja 1906 roku.

Na szczycie Wielkiej Sowy powstała kamienno-żelbetowa, walcowata wieża o wysokości 25 m, z przeszkloną glorietą na górze. Poniżej gloriety wieżę zdobi wydatny gzyms wsparty na konsolkach. Platformę widokową otacza balustrada w formie krenelażu. Elewacja obiektu na całej wysokości ozdobiona została boniowaniem. Średnica wieży na dole wynosi 8 m, natomiast na górze 4 m.
W pomieszczeniu na parterze urządzono izbę pamięci Bismarcka, gdzie zwiedzających witało 90-cm popiersie kanclerza, wykonane przez Harro Magnussena w galwanoplastycznym zakładzie tworzyw sztucznych w Geislingen. W pomieszczeniu tym znajdują się trzy okna, które wypełnione były witrażami, przedstawiającymi motywy z życia żelaznego kanclerza.

Wejście na wieżę początkowo prowadzi z prawej strony wejścia, schodami zewnętrznymi z kamienną balustradą, okalającą częściowo wieżę. Wyżej, nad izbą pamięci znajduje się mała sala z oknem balkonowym z balustradą, skąd już wewnętrznymi schodami można dostać się na wyższą kondygnację z trzema wąskimi oknami na tej samej wysokości i jednym nieco wyżej. Kolejna partia schodów wiedzie na kondygnację z ośmioma wąskimi oknami wokół wieży. Następny ciąg schodów prowadzi na pierwszą kondygnację widokową, umieszczoną w gloriecie z 14 oknami. Kolejne schody wiodą już na platformę widokową na szczycie wieży.
W centralnym miejscu nad platformą widokową góruje misa ogniowa, która była wyposażona w reflektor acetylenowy.

Richard Tamm niedługo cieszył się z nowego obiektu, którego był pomysłodawcą. W 1909 roku podczas wędrówki na Wielką Sowę dostał zawału serca i zmarł. Pogrzeb „ojca wieży” odbył się 24 maja, dokładnie w trzecią rocznicę otwarcia obiektu. Kilka miesięcy później, przy drodze z Kamionek na Wielką Sowę wystawiono monument z czerwonego granitu, upamiętniający zmarłego. Pomnik ten miał formę przepołowionego głazu, który wydobyto na Wzgórzach Kiełczyńskich. Z drugiej połowy głazu powstał pomnik dr. Winklera, dzięki któremu wzniesiono na Wielkiej Sowie pierwszą, drewnianą wieżę. Wewnątrz wieży umieszczono również tablicę, upamiętniającą Richarda Tamma.

Po 1945 roku wieżę oficjalnie przemianowano na wieżę gen. Władysława Sikorskiego – Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, premiera Rządu na Uchodźstwie, w 1980 roku na wieżę Mieczysława Orłowicza – krajoznawcy i aktywnego działacza PTTK, lecz obie nazwy nie przyjęły się.

Na przełomie XX i XXI wieku wieża wymagała już pilnego remontu. W 2006 roku gruntowny remont obiektu przeprowadziła gmina Pieszyce, na terenie której wznosi się wieża. Zagospodarowano wówczas także teren wokół wieży, doprowadzono oświetlenie i założono monitoring.

W 100 rocznicę istnienia wieży, otwarto ją uroczyście po remoncie w dniu 16 czerwca 2006 roku.

Dziś sowiogórska wieża znów zachwyca swą urodą. Już na początku XX wieku cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. W pierwszym roku funkcjonowania wieży sprzedano ponad 21 tysięcy biletów. Wieża widokowa na Wielkiej Sowie jest najlepszym punktem widokowym w Sudetach, skąd można podziwiać dalekie panoramy Sudetów - od Śnieżki po masyw Śnieżnika, Ślężę, a także okoliczne miasta i wsie. Na platformie widokowej zainstalowane zostały lornetki, które umożliwiają „przybliżenie” oglądanych obiektów.

Wieża czynna jest od 1 maja do 31 października w godz. 9.30 – 19.00, przy korzystnych warunkach atmosferycznych.

Zdjęcia

platforma widokowa wieży na Wielkiej Sowie
wieża widokowa na Wielkiej Sowie
wieża widokowa na Wielkiej Sowie